Święta Bożego Narodzenia, to magiczny czas bycia razem, to magia opleciona zwyczajami, tradycjami i wierzeniami, to magiczna pora, kiedy wszystko się może zdarzyć i kiedy spełniają się życzenia.
Uwielbiam atmosferę tych najpiękniejszych świąt, przygotowuję się na nie przez cały adwent, bowiem oprócz przeżyć duchowych, pachnącego lasem świerku, białego opłatka, z wielką przyjemnością przygotowuję wigilijny stół wraz z całym bogactwem smaków i zapachów.
Rytuał wigilijnego stołu i wieczerzy, to dzisiaj najbardziej znany zwyczaj spośród wielu pielęgnowanych na Kociewiu – w moim domu także. Przy nim, w ten wyjątkowy wieczór zasiada cała rodzina, łamie się opłatkiem, składa świąteczne życzenia, śpiewa kolędy i z dostojeństwem spożywa wigilijne potrawy.
Stół tradycyjnie pokryty jest śnieżnobiałym obrusem, pod którym kładzie się siano. Na stole znajduje się Pismo Święte, opłatek, świeca wigilijna, stroik świąteczny (własna kompozycja), zastawa stołowa i jedno puste miejsce z nakryciem przeznaczone dla nieobecnych wśród żyjących, samotnego gościa, który zapuka do drzwi w wigilijny wieczór lub zagubionego wędrowca. Na stole stawia się potrawy postne w liczbie nieparzystej. Kiedyś w zależności od zasobności rodziny było ich trzy, pięć, siedem…Dzisiaj najczęściej potraw jest dwanaście dla upamiętnienia liczby Jezusowych apostołów. W mojej rodzinie prawie wszystkie potrawy na wigilijny stół przygotowywało się tradycyjnymi, domowymi sposobami. Obecnie razem z mężem, córką i wnuczętami postępujemy tak samo. Własnoręcznie kleimy pierogi, gotujemy kompot z suszu, pieczemy aromatyczny chleb i różne ciasteczka. Ten czas spędzony razem jest okazją do wspomnień i równie magiczny jak sama wieczerza.
Wśród wigilijnych smakołyków królują dania z ryb: karp smażony, karp w szarym sosie, pstrąg w galarecie, ryba w chrzanie, ryba z grzybami, śledzie w różnej postaci, pierogi z kapustą, pierogi w karmelu, kluski z makiem, bigos wigilijny (kapusta z grzybami), zupa z brzadu lub kompot z brzadu, zupa rybna, sałatki warzywne, gołąbki z kaszą i grzybami i chleb własnej roboty.
Nieodzownym elementem świątecznego nastroju są upojne zapachy domowych ciast, aromat przypraw korzennych i zapach pomarańczy. Wśród ciast wymienię tylko: makowiec, torcik makowy, sernik, piernik, różne ciasteczka i fefernuski kociewskie.
Po wieczerzy przychodzi czas prezentów i najbardziej wyczekiwany przez najmłodszych Gwiazdor.
O wyjątkowości tego wieczoru opowiada wiersz Emilii Waśniowskiej „To właśnie tego wieczoru…”
To właśnie tego wieczoru,
gdy mróz lśni, jak gwiazda na dworze,
przy stołach są miejsca dla obcych,
bo nikt być samotny nie może.
To właśnie tego wieczoru,
gdy wiatr zimny śniegiem dmucha,
w serca złamane i smutne
po cichu wstępuje otucha.
To właśnie tego wieczoru
zło ze wstydu umiera,
Widząc jak silna i piękna
jest Miłość, gdy pięści rozwiera.
To właśnie tego wieczoru,
od bardzo wielu wieków,
pod dachem tkliwej kolędy
Bóg rodzi się w człowieku.
O autorze
Krystyna Gierszewska
Prezes Kociewskiego Forum Kobiet, regionalistka, autorka książek kucharskich
