Na terenie powiatu tczewskiego dawniej hodowano dużo krów mlecznych, których mleko było ważnym i często używanym składnikiem do przygotowywania wielu potraw. Powstające w XIX wieku Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne swoją działalność w dużej mierze opierały właśnie o hodowlę krów mlecznych. Dzięki temu mleko na terenach wiejskich było dostępne przez cały rok, a wyroby mleczne obecne w codziennym jadłospisie mieszkańców Kociewia. Z tego łatwo dostępnego surowca gospodynie kociewskie przyrządzały m.in. zacierki mleczne, sznelki (bułki zalane wrzącym mlekiem) i gryz – kociewski deser. „Gryz czyli kaszę manną ugotować na mleku na gorąco. Podawać na zimno z sokiem jagodowym i jagodami. Był to bodaj najpopularniejszy na Kociewiu deser, podawany do każdego niemal jadła – do ajntopów też. Zwał się po prostu deser” (Pod redakcją Romana Landowskiego, „W kuchni i przy stole – Ksióńżka o jeściu na Kociywiu”, Tczew 2000). Deser ten do dnia dzisiejszego jest bardzo popularny na terenie powiatu tczewskiego. Zazwyczaj spożywany jest na gorąco lub zimno na zakończenie obiadu, jako deser lub jako przekąska popołudniowa czy na kolację. „Produkt był przygotowywany bez specjalnej okazji, najczęściej, kiedy domownicy mieli ochotę – na coś słodkiego (…) Gryz jedzono czysty lub z sokiem owocowym, niekiedy z jagodami” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami powiatu tczewskiego).
Potrawy zarejestrowane na Liście Produktów Tradycyjnych
