Kociewie – region w Pólnocnej Polsce chlubi się bogactwem kuchni regionalnej, a tradycyjne dania są smaczne, proste i łatwe w przygotowaniu. Z mnogości najróżniejszych, tutejszych  potraw warto posmakować kociewskich ajntopów,  piernikowych fefernusków czy słodkich bómbómów z dekla.

Kuchnia kociewska stanowi znaczące dziedzictwo kulturowe jednego z regionów Północnej Polski – Kociewia. Wyróżnia się od innych regionów swojskim, własnym smakiem i zapachem rodzimych potraw, prostotą wykonywania i łatwością pozyskiwania surowców. Większość produktów pochodzi z gospodarstw domowych, rolnych, z własnych ogródków, sadów, łąk i lasów.

W tradycji do najbardziej popularnych i będących składnikiem wielu dań należały ziemniaki, kapusta, brukiew, mleko, kasze, mąka, jaja. Często spożywano też dynię, groch, fasolę, jabłka, śliwki. Na stołach pojawiały się też mięso i ryby. Mięso spożywano raczej od święta, częściej jadano ryby poławiane z pobliskich rzek, jezior i stawów. Popularne były też śledzie.

Z czasem kuchnia kociewska wzbogacona została przepisami pochodzącymi z domów bogatszych gospodarzy zwanych gburami, z domów ziemiaństwa i dworów szlacheckich. Niemały wpływ na kulinarne zwyczaje tutejszej ludności i nazewnictwo potraw miali też koloniści niemieccy, którzy osiedlali się na Pomorzu. Do dziś wiele potraw zachowało niemiecko brzmiące nazwy takie jak karbónada, fefernuski, bómbómy.

Dawne menu Kociewiaków:

Frysztyk czyli śniadanie – najczęściej gotowano zacierkę czyli rozcieńczoną zupę mleczną z drobnymi kluseczkami z żytniej mąki. Czasem były to szturane (gniecione) lub smażone kartofle i kawa śrutowa – kafeśrut czyli kawa zbożowa z mlekiem. Kawy bónkowej czyli „prawdziwej” z kawowych zierenek nie spożywano codziennie.

Podobiadek to drugie śniadanie – często jadano chleb ze szmalcem, czasami na szmalec kładziono wędlinę i popijano kafeśrut-em z mlekiem.

Maltych czyli obiad – głównie gotowano pożywne dania jednogarnkowe czyli zupy zwane ajntopami. Najczęstszymi były: zupa zagraj czyli ziemniaczana, parzybroda ze świeżej kapusty, brukiew na gęsinie, grochówka, czarlina najczęściej z krwi gęsi lub kaczki, śpsiywanka czyli zupa z pogniecionej marchwi. Zupy gotowano na kościach lub okraszano skrzeczkami (zmielonymi skwarkami z wytopionego smalcu) lub okrasą czyli parzoną i zmieloną słoniną. W piątek przeważnie gotowano zupy bezmięsne takie jak zaklepka – zupa warzywno – ziemiaczana zabielana zsiadłym mlekiem lub śmietaną z dodatkiem jaja na twardo. Często była to szczawiowa z jajem, owocowa z makaronem, ogórkowa i do tego placki kartoflane lub ruchanki z drożdżowego ciasta dziś zwane racuchami.

Podkurek czyli podwieczorek serwowano podczas ciężkich prac polowych. Zwykle były to smażone kartofle z zsiadłym mlekiem. Domownicy jadali chleb z miodem, dżemem, kuch lub ruchanki.

Wieczyrza dziś kolacja – najczęściej podawano zacierkę na mleku i kartofle smażone, chleb ze szmalcem, a w bogatszych domach jajecznicę ze słoniną i cebulą. Niekiedy na kolację podawano placki ziemniaczane, ziemiaczane kluski zwane goclami, szandar lub ruchanki.

Charakterystyczne potrawy kuchni kociewskiej:

Ruchanki kociewskie (racuchy)

Zaliczyć do nich z pewnością trzeba wymienione wyżej golce, szandar, ruchanki, ale także wiele dań z wieprzowiny. Należą do nich na przykład panierowane kotlety schabowe koniecznie z kością zwane karbónadą podawane ze szmurowaną (duszoną) kapustą. Bardzo znany i lubiany jest zylc czyli galaretka wieprzowa z golonki i nóżek, kiszka miansna czyli swojska dziś zwana polską. Popularny jest też szmalec kociewski ze skrzeczkami i wyrabiana z podrobów wieprzowych kiszka czarna i biała, którą serwowano także podczas weselnych uroczystości. Popularne są także dziś szmurowane mięsa (pieczone i duszone), klops gotowany w białym słodko-kwaśnym, śmietanowym sosie zwany też zupą klopsową. Do kociewskich potraw należy także rosół z kury w potrawce. Jest to danie wykwintne, świąteczne, a smak i zapach  tego żółciutkiego płynu pachnącego warzywami, gotowanego na domowej, podwórkowej kurze nigdzie tak nie smakuje jak tu, na Kociewiu. Dodatkiem do rosołu musi być kura, ta z  rosołu, w potrawce czyli z ryżem i białym, aksamitnym słodko-kwaśnym sosem i rodzynkami.

Słodkie przysmaki Kociewiaków to takie łakocie jak bómbómy z dekla czyli domowe cukierki studzone na pokrywce, bulewki muszkibadowe inaczej zwane kartofelkami, brukowce i fefernuski kociewskie czyli pierniczki oraz grochowinki kociewskie zwane faworkami lub chruścikami, a także  szpajza zwana leguminą, której bazą są jaja. Charakteryztyczne dla kuchni kociewskiej są też smakołyki na młodziach czyli drożdżach. Należą do nich pszenne, leciutkie jak wata ruchanki, szneki z glancem czyli drożdżówki z lukrem i kuch z krostami czyli drożdżówka z rodzynkami.

Wymienione wyżej kociewskie potrawy, ich receptury, sposób wykonania, a także wygląd gotowego dania i wiele innych wywodzących się z Kociewia smakołyków znajduje się w zakładce POTRAWY.